Pompa ciepła – ogrzewanie z natury
Pompy ciepła uznawane są za najwydajniejszą i najbardziej ekologiczną formę ogrzewania domu. Już od ponad dwóch dekad rozpatrujemy odnawialne źródła energii jako przyszłość energetyki, bowiem pod każdym względem OZE jest lepsze niż zastosowanie paliw. Efektywność nowych urządzeń tego typu dalece prześciga standardowe kotły grzewcze zasilane węglem, olejem, ekogroszkiem czy pelletem. Kwestia zeroemisyjności i redukcji śladu węglowego również przemawia na korzyść pompy ciepła. Każdy budynek pasywny – będący najtańszą w utrzymaniu formą budynku – posiada właśnie tę formę ogrzewania zamiast kotłów na paliwa. Należy jednak zwrócić uwagę na to, że do pracy tegoż urządzenia konieczne jest podłączenie pompy do energii elektrycznej. Skoro do ogrzania jest budynek o metrażu niejednokrotnie przekraczającym 150 m2, oczekiwać można wyższych rachunków z elektrowni (choć jak pokażemy w dalszej części artykułu, rachunki te są relatywnie małe). Wiele firm związanych z produkcją czy magazynowaniem musi zadbać o ogrzewanie hali, gdzie powierzchnia liczona jest w tysiącach metrów kwadratowych. Stąd też zasadne jest pytanie o zużycie prądu przez pompę ciepła i o to, jak będą kształtować się rachunki za energię elektryczną.
Ile prądu zużywa pompa ciepła?
Wiele osób pyta nas, ile prądu zużywa pompa ciepła 16 kW, którą często montuje się w domach o metrażu 180-220 m2. Przyjmuje się, że takie urządzenie potrzebuje rocznie między 4000 a 4800 kWh energii elektrycznej, aby efektywnie ogrzać nowy dom jednorodzinny. Dzieląc ten wynik przez 365, można łatwo policzyć, ile prądu zużywa pompa ciepła na dobę. To od 11 do 13 kWh dziennie, czyli między 330 a 390 kWh co miesiąc. Dla porównania, każdego dnia lodówka zużywa 1,5 kWh, komputer 2 kWh, a telewizor działający około 4-5 godzin od 0,5 do 1 kWh. Biorąc pod uwagę istotę pompy ciepła i fakt, że urządzenie to pracuje przez całą dobę, jest to naprawdę niewielki wydatek energetyczny. Oczywiście, im mniejsza moc urządzenia wyrażona w kilowatach, tym mniejsze zużycie określone w kilowatogodzinach. Nie można jednak decydować się na mniejszą moc pompy przy większym budynku, gdyż zbyt słaba pompa ciepła nie ogrzeje domu w dostatecznym stopniu. Należy pamiętać, że finalne zużycie prądu zależy też od efektywności energetycznej domu. Stare budynki, nieocieplone domy czy liczne mostki termiczne wiążą się ze znacznie większymi nakładami energii na ogrzanie. Pompy ciepła w takich domach mogą potrzebować nawet trzykrotnie więcej energii elektrycznej niż w nowych domach budowanych według standardu WT 2021.
Współczynnik COP a miesięczne zużycie prądu – pompa ciepła
Stawianie kropki i kończenie tekstu na poprzednim akapicie byłoby jednak przedwczesne. Pompa pompie nierówna – jedne mogą wymagać więcej prądu, inne mniej. Podobnie jak samochody – jedne zużyją 5 litrów paliwa na pokonanie 100 kilometrów, inne 7,6 litra, a jeszcze inne 15 litrów. Czy to oznacza, że auto, które pali 15 litrów jest zepsute, gorsze lub mniej efektywne niż pojazd ze spalaniem poniżej 5 litrów? Nic z tych rzeczy!
Istotną kwestią w przypadku pomp ciepła jest wskaźnik COP, czyli Współczynnik Wydajności. Oznacza on ilość ciepła, która jest wygenerowana przy użyciu jednego kilowata energii. Przykładowo, jeśli z jednego kilowata pompa ciepła wygeneruje trzy kilowaty ciepła, wówczas wskaźnik COP wynosi 3. Im wyższy wskaźnik, tym więcej kilowatów ciepła wygenerujemy z danej puli energii elektrycznej. Jest to więc ważna informacja dla każdego, kto chce obliczyć zużycie prądu przez pompę ciepła. Współczynnik COP pomaga rozpoznać, które urządzenia będą nieco bardziej kosztowne w utrzymaniu, a które okażą się ponadprzeciętnie wydajne. Jednakże poleganie tylko i wyłącznie na wskaźniku COP może przynieść pewne zaskoczenie.
Wskaźnik SCOP a zużycie prądu przez pompę ciepła
Mówiąc o zużyciu prądu przez pompę ciepła, konieczne jest zaznajomienie się z pojęciem SCOP. To skrót pochodzący z języka angielskiego: Seasonal Coefficient Of Performance, co tłumaczymy jako Sezonowy Współczynnik Wydajności. Współczynnik SCOP oznacza ilość dostarczonego ciepła przy zużyciu określonej ilości energii elektrycznej w danym sezonie. SCOP równy 1 oznacza, że 1 jednostka prądu dostarczyła 1 jednostkę ciepła, zaś SCOP równy 2,5 oznacza, że 1 jednostka prądu dostarczyła 2,5 jednostki ciepła. Łatwo się domyślić, że ze względu na zmiany temperatury zużycie prądu może być wyższe lub niższe. I tak zimą, gdzie pompa ciepła pracuje z dużą intensywnością, zużycie prądu będzie wyższe, co wpływa na niższy COP. Jesienią czy wiosną zaś pompa ciepła – siłą rzeczy – nie pracuje tak intensywnie, co zwiększa wartość COP.
Współczynnik SCOP stanowi niejako średnią ze współczynnika COP, uwzględniając strefę klimatyczną, w której pracuje urządzenie. Dążąc do tego, by zużycie energii przez pompę ciepła było jak najniższe, należy wybierać urządzenia z wysokim SCOP. Pompy ciepła, którymi warto się interesować, powinny mieć współczynnik SCOP co najmniej 3,4, a od 4 wzwyż zaczynają się urządzenia o bardzo dobrej efektywności. Końcowy wniosek jest taki, że współczynnik SCOP zawsze przedstawi bardziej realistyczne zużycie prądu niż omijający wahania temperatur współczynnik COP.
Pompy ciepła – zużycie prądu a rachunki
Teoria odnośnie pompy ciepła i zużycia prądu już za nami, pora więc zwrócić uwagę na praktykę w postaci rachunków za energię elektryczną. Dla uzyskania rzetelnych obliczeń przyjmujemy uśrednione stawki podane w III kwartale 2023 roku: 0,98 zł za 1 kWh dla gospodarstwa domowego oraz 0,79 zł za 1 kWh dla firm. Powróćmy do przykładu z pompą ciepła o mocy 16 kW, która potrzebuje od 4000 do 4800 kWh. Roczny koszt ogrzania domu jednorodzinnego o przeciętnym metrażu wyniesie od 3920 do 4700 złotych. Dla budynku firmowego będzie to koszt od 3160 do 3800 złotych. Wydawać się może, że to sporo, jednak pamiętajmy, że tym sposobem całkowicie odchodzą opłaty za ogrzewanie innymi metodami. Rocznie zniwelujemy koszt:
- Ponad 14 000 złotych na węglu (około 7 ton po cenie 2000 złotych / tona).
- Około 12 600 złotych na ekogroszku (7 ton po cenie 1800 złotych / tona).
- Ponad 10 000 złotych na pellecie (5,5 tony po 1820 złotych / tona).
- Blisko 8 800 złotych na gazie płynnym (4,400 litrów gazu po cenie 2 złote / litr).
To oznacza, że w najmniej korzystnym wariancie zapłacimy o 4100 złotych mniej, a w najlepszym przypadku zaoszczędzimy ponad 9000 złotych! Jeśli chcesz dowiedzieć się, ile dokładnie zaoszczędzisz dzięki pompie ciepła, umów się na bezpłatne spotkanie. Nasi specjaliści przygotują kosztorys, przedstawią zalety takiego rozwiązania i wyliczą, ile prądu zużyje pompa ciepła w Twoim domu. Możesz również skorzystać z naszego kalkulatora pomp ciepła, by samodzielnie obliczyć szacowany koszt ogrzewania pompą ciepła.
